Yazılı İstihdam Özellikleri
Bir iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın da (işveren) ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir. Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Bu belgeler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.İş sözleşmeleri belirli (sabit terim) veya belirsiz süreli (açık uçlu) yapılır. Bu sözleşmeler çalışma biçimleri bakımından tam süreli veya kısmî süreli yahut deneme süreli ya da diğer türde oluşturulabilir. Sözleşmelerin diğer türlerinindâhilinde takım sözleşmesi (birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen bu işçilerden birinin, takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşme) ve çağrı üzerine çalışma sözleşmesi (ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli iş sözleşmesi) vardır. Sadece kesin/ tam süreli ve kısmî süreli olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.Belirsiz süreli iş sözleşmeleri, iş süresi bir yılı geçtikten sonra yazılı olarak yapılır.Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde aşağıdaki sıralanmış olan hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür:
i. Genel ve özel çalışma koşulları;
ii. Günlük ya da haftalık çalışma süresi;
iii. Temel ücret ve varsa ücret ekleri;
iv. Ücret ödeme dönemi;
v. Süresi belirli ise sözleşmenin süresi;
vi. İstihdambaşlamasındaniki ay içindeanlaşmanınfeshiile ilgilikoşullar.
Süresi bir ayı geçmeyen belirli süreli iş sözleşmelerde bu fıkra hükmü uygulanmaz.
Yabancılar için çalışma izinlerini düzenleyen 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu. Yeni kanun, 2003 tarihli 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkındaki Kanunu feshetmiş ve yerine işlenmiştir.
Kanun kapsamında, Türkiye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, başvuru sahibinin Türkiye’de çalışma uygunluğunu değerlendirirken uluslararası iş gücü politikasını kesin bir şekilde göz önünde bulundurmalıdır. Uluslararası İşgücü Kanunu aşağıdaki üç çalışma izni türü belirtir:
(i) normal çalışma izni;
(ii) bağımsız çalışma izni; ve
(iii) çalışma izni ile ilgili yasal koşulların sağlanmasına bağlı olan süresiz çalışma izni.
Yukarıdaki çalışma izinlerinin yanı sıra, eğitim düzeyi, mesleki deneyimi yüksek, bilim ve teknolojiye katkısı bulunan yetkin yabancılara ve yabancı yatırımcılara “Turkuaz Kart” verilmesi ile ilgili bir hüküm bulunmaktadır. Turkuaz Kart sahipleri Türkiye’de süresiz ve daimi olarak çalışabilir, eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler de Türkiye’de süresiz ikamet hakkına sahiptir.
(Md. 8-14 İş Kanunu, 2003; 2016 Uluslararası İşgücü Yasası (6735 No'lu))
Belirli Süreli İş Sözleşmeleri
Türk İşKanununu, doğasıgereğisüreklilik arz eden görevleriçin, süreli sözleşmeli işçilerin istihdam edilmesini yasaklamaktadır.Belirli süreli iş sözleşmesi için özel belirlenmiş birsüre yoktur ancak kanuna göre belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir neden olmadıkça, birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir.
(Md. 11 İş Kanunu & EWI)
